Stres Nedir?
Yüklenme, zorlanma, gerilme anlamlarına gelen stres, organizmanın bedensel ve ruhsal sınırlarındaki zorlanma, gerilme gibi etkilere karşı verdiği tepki olarak kullanılan bir kavramdır. Beklenmeyen, ani, belirsiz, korkutucu, ürkütücü, tehditkar veya bu şekilde yorumlanan durumların sonucunda organizma stres davranışı gösterir.
Stres, organizmanın doğal bir davranış biçimidir ve yaşamsal öneme sahiptir. Bu sebeple tamamen yok edilmesi doğru değildir. Uygun nitelik ve yoğunluktaki stres gelişimsel öneme sahipken fazla ve uzun süren stres durumu organizmada sorunlara yol açmaktadır. Özellikle modern hayatın getirdiği stresin olumsuz etkileri aynı hayatın kalitesini bozarak bir kısır döngüye neden olmaktadır.
Stres Belirtileri?
Fiziksel belirtiler: Göz bebeklerinde büyüme, kalp atımında artış, tansiyon yükselmesi, solunum sayısı artışı, ağızda kuruluk, aşırı terleme, tırnak yeme, diş gıcırdatma, uyku bozuklukları, geçmeyen yorgunluk, anormal iştah değişimleri, kabızlık, hazımsızlık, boyun ve sırt ağrıları gibi fiziksel sorunlar.
Duygusal belirtiler: Kaygı, öfke, aşırı hassasiyet ve alınganlık, aşırı duygusal tepkiler, ağlama, dikkat bozukluğu, üzüntülü ve bıkkın hal, depresyon, kabus görme gibi duygusal değişim sorunları.
Zihinsel belirtiler: Unutkanlık, kararsızlık, konsantrasyon güçlüğü, ani tepkiler verme, hatalarda artış, takıntılar, verimlilikte azalma, haz odaklı davranışlarda artış…
Sosyal belirtiler: Soyutlanma, sosyal hayattan uzaklaşma, karşı taraflara ve kendine güvensizlik, benmerkezcilik, çıkarcı davranışlarda artış, madde kullanımında artış…
Stres durumu kişiden kişiye ve ortama göre değişiklik gösterebiliyor. Pek çok stres kaynağının etki temelinde kişinin kendi zihin ve duygu yapılanması vardır. Örneğin sokakta karşılaşılan bir köpek şehirde büyümüş bir yetişkin için stres oluştururken köyde büyümüş bir birey için aynı etkiyi yapmamaktadır. Benzer şekilde iş yerindeki rekabetin getirdiği stres de ailede tek çocuk olarak büyümüş bireyle 5 kardeş olarak büyümüş bireyde aynı etkiyi oluşturmayacaktır.
Strese verilen genel tepki kalıpları savaş, kaç ve don olarak sınıflandırılabilir.
Stresle Baş Etme Yöntemleri?
Stresle baş etme çabası stresi yok etmekten ziyade onunla yaşamayı, onu kontrol altına alabilmeyi ve strese bağlı anormal tepkileri ..